—Op ons papier schrijven we niet zulken onzin.
—Het is geen onzin.
—Wilt gij niemand vaarwelzeggen. Uw moeder?
—Mijn moeder zal van mij erven.
—En gij Rémi?
"Rémi geeft aan Mattia Capi en zijn harp; hij groet Alexis en verzoekt hem om naar Lize te gaan, en wanneer hij haar zijn groeten overbrengt, haar tevens een gedroogde roos te geven; die hij in zijn jaszak bewaart.
Wij zullen allen onze handteekening eronder zetten."
—Ik zet een kruis, sprak Pagès.
—Nu, zeide Bergounhoux, toen wij allen onzen naam gezet hadden, vraag ik niets meer, dan dat men mij rustig sterven laat, zonder iets meer tegen mij te zeggen. Vaartwel, makkers.
Hij verliet daarop zijn trede en begaf zich naar de onze, om van ons drieën afscheid te nemen. Daarop klom hij weder naar de zijne, omhelsde Pagès en Carrory, en maakte toen van zand en vermolmd hout een hoogte, waarop hij met zijn hoofd kon rusten en strekte zich vervolgens in zijn geheele lengte uit, zonder zich verder meer te verroeren.
De aandoeningen, welke deze brief bij ons teweeggebracht had, en de gelatenheid van Bergounhoux maakten ons niet moediger.
Intusschen was het kloppen veel duidelijker geworden en ongetwijfeld was men ons reeds zoover genaderd, dat men ons spoedig zou kunnen bereiken.
Hiermede troostte ons de meester, teneinde zoodoende een weinig kracht te geven.
—Als men zoo dicht bij ons is, als gij meent, dan zouden wij hen kunnen hooren schreeuwen en wij hooren hen niet, evenmin als men ons hoort.
—Al waren zij slechts weinige meters van ons verwijderd dan zouden wij hen nog niet kunnen hooren; dit hangt geheel af van het gehalte der aardkorst, die zij doorboren moeten.
—Of van den afstand.
Het water daalde echter voortdurend en weldra kregen wij het bewijs, dat het de daken der gangen niet meer bereikte.
Wij hoorden tegen den wand van de zijgang eenig gedruisch en het water klotste alsof er stukjes steenkool invielen.
Men stak een lamp aan en wij zagen verscheidene ratten beneden in de zijgang loopen. Zij hadden, evenals wij, een schuilplaats in een duikerklok gevonden en toen het water gedaald was, hadden zij haar toevluchtsoord verlaten om eenig voedsel te zoeken. Als zij ons hadden kunnen bereiken, dan was dit omdat het water de gangen niet meer geheel vulde.
Deze ratten waren voor onze gevangenis, wat de duif voor de ark van Noach was: het einde van den zondvloed.
—Bergounhoux, sprak de meester, terwijl hij zich tot aan de bovenste trede oprichtte, vat maar weer moed. En hij bracht hem toen aan het verstand, dat de ratten onze naderende bevrijding aankondigden.
Maar Bergounhoux liet zich niet overtuigen.
—Als de hoop weder voor wanhoop moet plaats maken, dan wil ik liever in het geheel geen hoop meer koesteren; ik wacht den dood; als er redding komt, dan zij God geloofd.
Ik wilde onze trede verlaten, om zelf me te overtuigen of het water inderdaad daalde. Het zakte aanmerkelijk en er was een groote ruimte gekomen tusschen het water en het bovenste gedeelte van de gaanderij.
—Vang eenige ratten, dan kunnen wij ze opeten, riep Carrory.
Maar om de ratten te vangen, moest men vlugger zijn dan ik thans was.
De hoop op redding evenwel had mij weder kracht gegeven en het zien van de ruimte deed mij besluiten een denkbeeld ten uitvoer te brengen, dat mij reeds lang gekweld had. Ik klom weder naar onze trede.
—Meester, ik weet iets; daar de ratten in de gang loopen, bewijst dit, dat men erdoor kan gaan; ik zal zwemmende de ladders bereiken en daar om hulp roepen; men zal ons komen zoeken, dat zal eerder kunnen gebeuren dan door de schacht.
—Ik verbied u dat!
—Maar, meester, ik zwem even goed als gij loopt en als een paling schiet ik door het water.
—En de slechte lucht.
—Als de ratten erdoor komen, dan is de lucht niet slechter voor mij dan voor haar.
—Ga, Rémi! riep Pagès, ik zal u mijn horloge geven.
—Wat zegt gij ervan, Gaspard? vroeg de meester.
—Niets; als hij denkt, dat hij de ladders bereiken kan, laat hij dan gaan, ik heb het recht niet hem dit te beletten.
—En als hij verdrinkt?
—En als hij zich redt, inplaats van hier wachtende om te komen?
Een oogenblik peinsde de meester hierover na; daarop vatte hij mij bij de hand.
—Gij zijt een brave knaap, mijn jongen, doe zooals gij wilt; ik geloof, dat gij het onmogelijke wilt beproeven, maar het zou niet voor de eerste maal zijn, dat gij in het onmogelijke slaagdet. Neem van ons allen afscheid.
Ik zeide allen vaarwel en nadat ik mijn kleederen had uitgetrokken, liet ik mij in het water glijden.
